Posiadacz pojazdu jest zobowiązany do rejestracji pojazdu we właściwym, według miejsca zamieszkania starostwie powiatowym, przeprowadzenia badań technicznych pojazdu oraz zawarcia umowy ubezpieczeniowej dotyczącej ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC), które ma charakter obowiązkowy.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) jest instytucją odpowiedzialną za wypłacanie odszkodowań i świadczeń, z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń OC właścicieli pojazdów mechanicznych i rolników posiadających gospodarstwa rolne, w sytuacji gdy sprawca szkody nie posiada ważnego ubezpieczenia lub nie został zidentyfikowany. Do zadań UFG należy również zaspokajanie roszczeń związanych z ogłoszeniem upadłości zakładów ubezpieczeniowych, polegających na wypłacie świadczeń i odszkodowań należnych osobom uprawnionym. Fundusz spełnia również funkcje kontrolne wobec posiadaczy pojazdów i rolników, w związku ze spełnieniem obowiązku ubezpieczenia OC.
Wysokość kary za brak OC ustalana jest w oparciu o wysokość obowiązującej w kraju płacy minimalnej i stanowi jej określoną część lub wielokrotność jej sumy. Wysokość kary uzależniona jest również od rodzaju użytkowanego pojazdu. W 2016 roku brak ubezpieczenia OC w okresie do 3 dni wiąże się z karą 740 zł, w przypadku samochodów osobowych, 1110 zł, w przypadku samochodów ciężarowych, autobusów i ciągników oraz 120 zł dla innych pojazdów (motocykle, motorowery). W okresie 4-14 dni kary wyniosły odpowiednio 1850zł, 2780 zł i 310 zł. W okresie powyżej 14 dni odpowiednio 3700 zł, 5550 zł i 620 zł.
Sprzedaż pojazdu wiąże się z obowiązkiem sporządzenia przez sprzedającego umowy sprzedaży, zawierającej wszystkie niezbędne informacje takie jak dane osobowe kupującego, w tym numer dowodu, PESEL oraz adres zamieszkania. Dodatkowo umowa może zawierać informacje dotyczące odpowiedzialności za wady sprzedawanego pojazdu oraz zapis dotyczący stanu technicznego pojazdu. Osoba sprzedająca zobowiązana jest również do przekazania dokumentacji związanej ze sprzedawanym pojazdem nowemu właścicielowi, w tym: dowodu rejestracyjnego, ubezpieczenia OC, Karty pojazdu, umowy sprzedaży (1 egzemplarz). Po zawarciu umowy sprzedaży w ciągu 14 dni należy poinformować Ubezpieczyciela o zmianie właściciela pojazdu, przekazać umowę sprzedaży pojazdu. W okresie do 30 dni należy również zgłosić sprzedaż we właściwym wydziale komunikacji.
Tak, z chwilą sprzedaży pojazdu wszystkie prawa i obowiązki związane z umową ubezpieczenia posiadaną na dany pojazd przechodzą na nowego właściciela, w tym odpowiedzialność za ewentualne szkody. Kupujący ma jednak prawo do wypowiedzenia umowy ubezpieczenia oraz zmianę ubezpieczyciela.
Obecnie zgodnie ze zmianami wprowadzonymi 11.02.2012 roku, aby wypowiedzieć umowę ubezpieczenia OC należy dostarczyć ubezpieczycielowi wypowiedzenie, w okresie najpóźniej na jeden dzień przed końcem polisy. W przypadku wypowiedzenia listownego, pod uwagę brana jest data nadania listu tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. W przypadku zakupu pojazdu z obowiązującą polisą, umowę możemy wypowiedzieć w każdym momencie jej trwania w celu zmiany ubezpieczyciela. W innym wypadku polisa obowiązuje przez resztę okresu wskazanego w polisie, po czym ulega rozwiązaniu.
Zmiana ubezpieczyciela wiąże się z podpisaniem nowej umowy z towarzystwem ubezpieczeniowym. Trzeba jednak pamiętać, aby przed podpisaniem nowej umowy, rozwiązać umowę z poprzednim ubezpieczycielem. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku ubezpieczeń obowiązkowych, takich jak OC, które w odróżnieniu od ubezpieczeń dobrowolnych nie wygasają, lecz zostają automatycznie przedłużone.
Zaświadczenie o zniżkach możemy uzyskać za pośrednictwem Ośrodka Informacji UFG. Otrzymać je może każdy posiadacz pojazdu mechanicznego. Zaświadczenie obejmuje 5 ostatnich lat kalendarzowych i zawiera informacje dotyczące wykupionych polis, powstałych szkód oraz wypłaconych odszkodowań. W celu uzyskania zaświadczenia należy wypełnić specjalny formularz dostępny na stronie UFG. Wypełniony formularz przesyłamy do Funduszu za pośrednictwem Poczty lub na adres mailowy oi@ufg.pl. Zaświadczenie wydawane jest w okresie do 15 dni od dnia otrzymania wniosku. Zaświadczenie odebrać możemy osobiście w siedzibie UFG lub za pośrednictwem poczty lub adresu e-mail.
Zaświadczenia o przebiegu ubezpieczenia wydawane są również przez Ubezpieczycieli.
Zwrot składki z polisy przysługuje zazwyczaj w związku z niewykorzystanym okresem ubezpieczenia OC i AC. W sytuacji wyrejestrowania pojazdu oraz sprzedaży samochodu możemy starać się o zwrot. Należy jednak pamiętać o kilku zasadniczych kwestiach. W przypadku ubezpieczenia OC należy pamiętać, aby wraz z umową sprzedaży dostarczyć ubezpieczycielowi wypowiedzenie umowy OC podpisane przez nabywcę pojazdu. W innym wypadku wraz ze sprzedażą auta, na nabywcę przechodzą wszystkie prawa i obowiązki wynikające z obowiązującej polisy, aż do momentu rozwiązania umowy po upływie okresu wskazanym w polisie, co uniemożliwi nam uzyskanie zwrotu składki. Nabywca może również wypowiedzieć umowę ubezpieczenia. W takiej sytuacji zbywcy pojazdu przysługuje zwrot zapłaconych składek za niewykorzystany okres ubezpieczenia. Należy jednak pamiętać, że w sytuacji, gdy ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie w wysokości sumy ubezpieczeniowej, zwrot nie przysługuje. W przypadku częściowego odszkodowania, zwrot będzie proporcjonalny do pozostałej sumy ubezpieczeniowej.
Zielona Karta to rodzaj polisy dla kierowców podróżujących po krajach z poza UE i stanowi dowód objęcia ubezpieczeniem OC. Kraje w których obowiązuje ZK znajdują się w tzw. Systemie Zielonej Karty. System obejmuje kraje takie jak:
Albania, Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Iran, Izrael, Macedonia, Maroko, Mołdawia, Rosja, Czarnogóra, Tunezja, Turcja, Ukraina.
OC w życiu prywatnym to rodzaj ubezpieczenia dobrowolnego gwarantującego pokrycie szkód, wyrządzonych osobom trzecim lub mieniu w ramach życia codziennego, zarówno w domu jak i poza nim, w kraju i zagranicą. Do najczęstszych szkód w ramach tego ubezpieczenia zalicza się pożary, zalania, wybicia szyb, potrącenia przechodniów, wypadki rowerowe, itp. Posiadacz ubezpieczenia w razie wystąpienia tego rodzaju szkody nie ponosi kosztów związanych z ewentualnymi odszkodowaniami, o ile suma gwarancyjna z jego polisy OC w życiu prywatnym nie zostanie wyczerpana.
Jest to rodzaj ubezpieczenia obejmujący szeroki zakres ochrony ubezpieczeniowej. Nazwa ubezpieczenia jest nieco myląca, gdyż w praktyce zakres ochrony nie obejmuje wszelkich zdarzeń, a jedynie te, które nie zostały wyłączone w umowie. Największą zaletą tej formy ubezpieczenia jest większe prawdopodobieństwo uzyskania odszkodowania, ze względu na przeniesienie ciężaru dowodu na ubezpieczyciela. W praktyce oznacza to, że klient zgłasza tylko szkodę, a ubezpieczyciel w razie odmowy wypłaty odszkodowania, musi wykazać który punkt z katalogu wyłączeń odpowiedzialności dotyczy tej umowy.
Według ustawy o Prawie Budowlanym z 7 lipca 1994 roku, każdy właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest zobowiązany do prowadzenia książki obiektu oraz dokonywania okresowych kontroli przewidzianych przepisami prawa. Zgodnie z ustawą, obiekt należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska , jak również utrzymywać go w należytym stanie technicznym i estetycznym. Dodatkowo właściciel nie może dopuścić do spadku sprawności technicznej i właściwości użytkowych budynku.
Przyczyną znacznych wzrostów cen ubezpieczeń OC w ostatnim okresie jest spadek kondycji finansowej branży ubezpieczeniowej spowodowany przede wszystkim szerszą ochroną osób poszkodowanych i co za tym idzie znacznym wzrostem wypłat odszkodowań na ich rzecz. Stale rosnące kwoty odszkodowań w wyniku intensywnej konkurencji pomiędzy towarzystwami ubezpieczeniowymi nie zostały zrównoważone przez wzrost cen ubezpieczeń. Prowadzi to do sytuacji, w której obecnie w celu zrównoważenia rynku, lepsza ochrona ubezpieczeniowa i wyższe odszkodowanie oznacza znaczny wzrost ceny ubezpieczenia. Największy wpływ na wzrost cen OC miały ubiegłoroczne działania KNR dotyczące likwidacji szkód komunikacyjnych, które znacznie ułatwiły uzyskanie odszkodowania oraz rosnącymi wypłatami odszkodowań ze szkód osobowych.
Nie mniej jednak wzrost cen ubezpieczeń obowiązkowego OC należy tłumaczyć rosnącą stratą finansową Ubezpieczycieli na tym ryzyku ubezpieczeniowym, czyli firmy o wiele więcej wypłacają odszkodowań z OC sprawcy aniżeli zbierają składki ubezpieczeniowej z tych ubezpieczeń. Jednym słowem obowiązkowe OC przynosi Ubezpieczycielom straty finansowe i ujemny wynik techniczny.
Poszkodowany może zgłosić szkodę na trzy sposoby: